Czy recepta Internetowa może być wystawiona na leki refundowane? Odpowiadamy!

Jeszcze kilka lat temu recepta kojarzyła się z czymś bardzo fizycznym. Kartka papieru, podpis lekarza, numer PESEL wpisywany długopisem i ten nieodłączny moment w aptece, kiedy farmaceuta mrużył oczy, próbując rozszyfrować lekarskie pismo. Dziś, w dobie cyfrowej, recepta przeszła metamorfozę tak cichą i skuteczną, że dla wielu pacjentów zdążyła już stać się normą. Jednocześnie jednak w powietrzu wciąż unosi się jedno pytanie, nieco zbyt często zadawane szeptem lub w tonie podejrzliwości: czy recepta internetowa naprawdę może obejmować leki refundowane przez NFZ?

Zdziwienie to zrozumiałe. Przez lata system ochrony zdrowia wydawał się świętym bastionem biurokracji, do którego trzeba się było dostać z drukiem ZUS, dwoma dowodami tożsamości i jeszcze zaświadczeniem z dzieciństwa. A tu nagle: klik i gotowe? Recepta bez kolejki, bez fizycznego kontaktu z lekarzem, bez poczekalni pełnej kaszlu? Brzmi zbyt pięknie, by było prawdziwe? A jednak działa. I to nie tylko dla leków pełnopłatnych.

Refundacja w czasach cyfrowych: co mówią przepisy?

Klucz do zrozumienia tego zagadnienia leży w rozróżnieniu dwóch rzeczywistości: tej papierowej, tradycyjnej, oraz nowoczesnej, elektronicznej. Z prawnego punktu widzenia nie ma dziś różnicy między receptą wystawioną w gabinecie stacjonarnym a tą zdalną, jeśli tylko została wystawiona przez lekarza posiadającego prawo do wykonywania zawodu w Polsce i dostęp do systemu P1, czyli centralnego rejestru recept.

Od stycznia 2020 roku wszystkie recepty, z bardzo nielicznymi wyjątkami, muszą być wystawiane w formie elektronicznej. W tym systemie lekarz loguje się do specjalnej platformy, wprowadza dane pacjenta i leku, a system generuje unikalny kod recepty. Na tej podstawie pacjent może udać się do dowolnej apteki i zrealizować receptę, niezależnie od tego, czy była to konsultacja w cztery oczy, czy przez ekran komputera. To oznacza, że jeśli lek, który został przepisany, znajduje się na liście leków refundowanych, pacjent ma pełne prawo do skorzystania z dopłaty NFZ, także w przypadku recepty wystawionej online.

Są oczywiście pewne warunki. Lekarz musi mieć odpowiednie informacje, by ustalić uprawnienia pacjenta, na przykład status seniora, kobiety w ciąży, osoby przewlekle chorej. W praktyce oznacza to, że nie każda recepta z prywatnej konsultacji online automatycznie gwarantuje refundację. Czasem pacjent musi sam dostarczyć odpowiednią dokumentację, innym razem wystarczy wywiad medyczny i historia z Internetowego Konta Pacjenta. Ale sama forma zdalna absolutnie nie wyklucza refundacji.

Recepta Internetowa: czy lekarze online wystawiają leki refundowane z automatu?

Tutaj zaczyna się temat praktyki, która nie zawsze idzie w parze z teorią. Choć system pozwala na refundację, wielu pacjentów zauważa, że lekarze telemedyczni, zwłaszcza ci dostępni od ręki, przez formularz online, często wystawiają recepty pełnopłatne. Dlaczego tak się dzieje?

Po pierwsze, refundacja wiąże się z odpowiedzialnością lekarza. Aby zastosować dopłatę z NFZ, musi on mieć uzasadnienie, zarówno medyczne i formalne. W przypadku konsultacji formularzowej, gdzie pacjent wpisuje objawy w krótkiej ankiecie, lekarz często nie ma wystarczających danych, by wystawić receptę refundowaną bez ryzyka kontroli. Po drugie, niektóre placówki oferujące recepty online działają komercyjnie. Wystawiają leki tylko pełnopłatnie z powodów logistycznych lub aby uniknąć sporów z NFZ.

Nie oznacza to jednak, że recepta internetowa to brak refundacji. Wystarczy wybrać odpowiedniego usługodawcę, najlepiej klinikę lub platformę współpracującą z lekarzami, którzy prowadzą pełnowartościowe konsultacje, np. w formie wideorozmowy lub czatu. W takich przypadkach lekarz może zebrać dokładny wywiad i na jego podstawie ocenić, czy przysługuje refundacja. I często ją uwzględnia.

Przykład z życia: pacjentka z Hashimoto i e-recepta

Pani Ewa, 36-letnia księgowa z Poznania, od lat choruje na niedoczynność tarczycy. Co trzy miesiące potrzebuje nowej recepty na lewotyroksynę: lek, który znajduje się na liście refundacyjnej. Przez długi czas co kwartał odwiedzała swojego lekarza rodzinnego, traciła pół dnia, by usłyszeć: „wszystko w porządku, wypisuję”. Kiedy zaczęła korzystać z telemedycyny, odkryła, że może otrzymać receptę w 15 minut. W trakcie wideokonsultacji lekarz zadał jej pytania dotyczące dotychczasowego leczenia, zażądał przesłania ostatniego TSH z konta pacjenta i… wystawił receptę z refundacją. Zapłaciła w aptece dokładnie tyle, co zwykle, a zaoszczędziła pół dnia życia.

Ten przykład pokazuje, że system działa, pod warunkiem, że pacjent wie, gdzie i jak szukać. Nie każda platforma oferuje taką możliwość, ale coraz więcej z nich rozumie, że telemedycyna to nie tylko wygoda, ale i odpowiedzialność.

Recepta Internetowa: w kierunku nowoczesnego leczenia, bez utraty przywilejów

Na koniec warto odczarować pewien lęk, który często towarzyszy pacjentom starszym lub mniej cyfrowym. Telemedycyna nie oznacza rezygnacji z prawa do refundacji. To nie luksus dla młodych i zdolnych do samodzielnego obsługiwania smartfona. To narzędzie, które używane świadomie, może służyć każdemu, bez względu na wiek i kompetencje technologiczne.

W rzeczywistości recepta Internetowa może być tak samo ważna jak ta tradycyjna. Może też być refundowana, jeśli tylko lekarz ma ku temu podstawy. Nie chodzi tu o „obejście” systemu, ale o jego racjonalne wykorzystanie. Technologia nie zmienia istoty leczenia. Zmienia tylko środek przekazu. Jeśli pacjent potrzebuje stałego leku i spełnia kryteria refundacji, forma konsultacji, zdalna czy osobista,  nie powinna mieć wpływu na końcową cenę leku.

Tak, recepta internetowa może być wystawiona na leki refundowane.

Jak to zwykle w życiu bywa, klucz leży w szczegółach, a szczegóły w kompetencjach lekarza i świadomości pacjenta. Telemedycyna nie jest już eksperymentem. To pełnoprawna gałąź współczesnej opieki zdrowotnej. I jak każda gałąź może dawać owoce tylko wtedy, gdy zasila ją wiedza, odpowiedzialność i odrobina zaufania.